Bestiariusz

Demony słowiańskie cechuje bogaty koloryt oraz duże zróżnicowanie w zależności od regionu. Wiąże się to z bardzo niewielką ilością materiałów pisanych dotyczących mitologii słowiańskiej. Postacie słowiańskich demonów rekonstruuje się najczęściej na podstawie legend i podań oraz ich nazw własnych, przez co ich wyobrażenia mogą się zasadniczo różnić w zależności od miejsca. Szczególnie dobrze widać tę sytuację w przypadku demonów wodnych, jak chociażby utopca, na temat których zachowała się spora liczba przekazów ustnych.

 

W niniejszym dziale przedstawiamy najważniejsze i najbardziej znane słowiańskie demony. Przynależą one do różnych kategorii . Część z nich związana jest z żywiołami oraz zjawiskami przyrodniczymi (duża grupa demonów wodnych, demony związane z powietrzem), inne z charakterystycznymi miejscami bytowania (demony domowe, leśne, występujące na polach itp.).

 

Ponadto demony słowiańskie cechuje także różnorodność charakteru. Odnaleźć można zarówno krwiożercze, groźne, niosące śmierć potwory, jak południca czy wilkołak, jak i te pokojowo nastawione, mogące pomagać człowiekowi, będące najczęściej demonami związanymi z domostwem (np. kłobuk czy domowik), a pośród nich także szeroką grupę postaci o ambiwalentnym stosunku do ludzi, czego najlepszym przykładem może być Leszy.

 

Zapraszamy do zagłębienia się w bogaty świat słowiańskich demonów i potworów.

Mamuna / Dziwożona

mamuna

Mamuna (prawdopodobnie mamuna pochodzi od mamić, co mogło oznaczać, że demon ten mamił i wabił swoje ofiary), znana także jako Dziwożona, jest dawnym kobiecym demonem Słowiańskim. Szkodziły głównie ciężarnym kobietom i położnicom poprzez porywanie niemowląt i podmienianie ich na swoje, często upośledzone bądź brzydkie dzieci. Z tego powodu rodzice uciekali się …

Czytaj dalej...

Płanetnik lub Chmurnik, panowie chmur

Płanetnik, chmurnik, obłocznik lub poświst, tymi imionami określano demona z wierzeń słowiańskich odpowiedzialnego za stan pogodowy. Praca płanetnika (staropolskie „płaneta” oznacza „chmura”) polegała na przemieszczaniu chmur po niebie za pomocą potężnych lin i siły własnych barków. Ponadto płanetnik napełniał owe chmury deszczem lub gradem i opróżniał je nad wybranym miejscem. Punkt na który …

Czytaj dalej...

Kikimora, złośliwa zwiastunka nieszczęść

Kikimora, sziszimora lub szyszymora to żeński, szkodliwy duch domowy, szczególnie znany na terenach Rusi. Z tamtejszych terenów prawdopodobnie wywodzi się jej nazwa, ponieważ staroruskie kykati oznaczało tyle co wyć, a jak wiemy, wycie wrzecion podczas nocnego przędzenia przez sziszimore, zwiastowało nieszczęście. Często określano ją stwierdzeniem „zmora bez określonej twarzy”.  Jak w przypadku większości demonów słowiańskich, kikimora powstawała z poronionego płodu, dziecka zmarłego …

Czytaj dalej...

Wilkołak

Wilkołak – znany też jako wilkołek (ang. werewolf, franc. loup-garou), jest to osoba posiadająca możliwość przemieniania się (samoistnie, lub przez np. czarnoksiężnika) w wilka, względnie humanoidalną postać posiadającą cechy wilczej anatomii (sierść, pazury, kły). Zdolność ta nazywana jest wilkołactwem (lykantropią). Mity o ludziach mogących przybierać postacie zwierzęce występują praktycznie na …

Czytaj dalej...

Zmora i nocnica, lęki nocne

nocnica zmora

Zmora, znana także jako mara lub nocnica, jest demonem narodzonym z duszy grzesznika, osoby potępionej lub bezpodstawnie skrzywdzonej. Często, człowiek nieświadomy, lecz kierowany złością, mógł być zmorą za życia, jego dusza nocną porą odłączała się od ciała. W ten sposób, człowiek obrażony za dnia mógł mścić się i nękać sąsiadów jako nocna …

Czytaj dalej...