Piorun – symbolika

Piorun sam w sobie ma bardzo ambiwalentne właściwości. Z jednej strony budzi strach, a z drugiej fascynację. Jest on siłą niszczycielską, ale służy Perunowi (czy innym podobnym bóstwom) w walce ze złymi duchami i inszym wszeteczeństwem, które sprzeciwia się boskiemu porządkowi. Jako, że pioruny występują najczęściej w trakcie opadów, utożsamia się je również z siłami zapładniającymi. Ponadto związane z piorunem jest również światło, które rozjaśnia mrok, czyli ekumenę złych sił. Istnieje również bezpośredni związek tego zjawiska atmosferycznego z niebem – to właśnie stamtąd piorun pochodzi, dlatego też czasami uznaje się, że osoby, które zginęły od uderzenia piorunem, są bez grzechu i trafiają prosto do nieba, ich dusze mają bezpośrednią drogę i otwarte drzwi do raju (w innych wersjach wykluczone z tego wierzenia są np. kobiety, Żydzi itp.). Osoby, które przeżyły uderzenie gromu, zostają naznaczone przez sacrum i obowiązuje ich szczególne tabu, jest to bowiem niejako boski wybór. Istnieje też opinia, że to nie człowiek był celem uderzenia, lecz chowające się za nim „złe”, jakaś istota demoniczna. Podobnie przedmioty i miejsca trafione przez piorun nabierają cech świętości. Kawałki drzew trafionych piorunem chętnie wtykano w ściany domów i w elementy zabudowy gospodarskiej, a miało to służyć oczywiście ochronie przed uderzeniami gromów. XVII-wieczna relacja podaje, że spożycie odrobiny popiołu z siodła, które zostało spopielone przez piorun, przynosić miało zdrowie i długie życie, a czasami nawet udzielać daru jasnowidztwa. Natomiast w polskim folklorze znane są również sytuacje, kiedy miejsce trafione piorunem nawiedzają siły nieczyste. Tak się dzieje z wierzbą (również spróchniałą), która może stać się siedliskiem np. diabła Rokity. Natomiast uderzony piorunem dąb wyznaczał swoistą granicę.

przydrozna-wierzba

Piorun jest swoistą bronią bogów (symbol Peruna) i ma swoje odpowiedniki w „ziemskich” wcieleniach. Są to m.in. topory, siekiery i młoty (wielu słynnych bohaterów mitycznych posługuje się tego typu orężem, jak chociażby gromowładny Thor). Umieszczanie tego typu oręża w różnych miejscach (np. w koronach drzew, grobach) miało cele ochronne i zabezpieczające. Przedmioty bliskie piorunowi miały również właściwości uzdrawiające. Przeczytaj również o symbolach słowiańskich.

Pomimo współcześnie wysoce rozwiniętej wiedzy, która dokładnie wyjaśnia naturę piorunów, to zjawisko atmosferyczne dalej fascynuje wiele osób jako coś pięknego i strasznego zarazem. Nietrudno sobie zatem wyobrazić jak szczególnie mocno oddziaływało ono na ludzi żyjących dawniej.

Podobne wpisy:

O autorze Damian Winiarski

Absolwent Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. Ekstrawertyczny introwertyk gaduła. Miłośnik solidnego treningu, muzyki wszelakiej (z naciskiem na ciężkie brzmienia), fantastyki (głównie książkowej) i piwnej rewolucji (Beergeek 'til death).

Sprawdź jeszcze to

głagolica

Pismo Słowian – czy istniało?

Jednym z powodów, dla których wiedza na temat najstarszych słowiańskich wierzeń, historii i kultury pozostaje …

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *