Słowiański Bestiariusz Kompendium wierzeń, demonologii, symboli i bóstw słowiańskich. Poruszamy również tematy dotyczące medycyny ludowej i życia codziennego Słowian.
Z czysto biologicznego punktu widzenia jest to roślina pasożytnicza, bądź półpasożytnicza, czerpiąca składniki odżywcze z roślin, do których jest przytwierdzona. Nas jednak bardziej interesują jej szczególne właściwości magiczne. Kilka istotnych elementów decyduje o właściwościach jemioły. Jako, że jest ona przytwierdzona do drzewa, nie ma bezpośredniej styczności z ziemią, „dołem”. Z drugiej strony będąc umiejscowioną wysoko na drzewie, nie sięga do nieba, „góry”. Znajduje się więc w obszarze granicznym, a jak wiemy granica to miejsce objawiania się sacrum i wszystko, co ma związek z granicą nabiera właściwości magicznych. Ponadto, w odróżnieniu od swoich żywicieli, jemioła jest wiecznie zielona, a więc stanowi przeciwieństwo cyklu życia, śmierci i odradzania, który reprezentują rośliny „umierające” na zimę. Tym samym ukazuje nam ona wieczny porządek, jaki panuje w zaświatach, gdzie nie istnieje upływ czasu. Dodatkowo jemioła gdy usycha, zmienia barwę z zielonej na żółtozłotą, a kolor złoty jest łączony właśnie z sferą zaświatową.
Interesująca nas roślina magiczna miała szczególne znaczenie przede wszystkim u Celtów, niemniej również u Słowian można znaleźć sporo obrzędów, w których wykorzystywane są jej właściwości magiczne. Samo pozyskiwanie jemioły nastręczało już niejakich problemów, gdyż towarzyszyły temu rozmaite zakazy i nakazy. Chłop chcący zdobyć gałązkę jemioły zmuszony był wejść na drzewo, na którym owa roślina rosła, nie ścinać jej, lecz obić obuchem siekiery (pamiętamy perunową siekierę?) i ostrożnie rzucić na dół, by jego towarzysz mógł ją złapać jeszcze w locie, gdyż jemioła, która zetknęła się z ziemią stawała się bezużyteczna. Tak pozyskany pęd rośliny mógł zostać wykorzystany w różnych magicznych zabiegach. Przykładowo wkładano go do uli wraz z woskiem, by w następnym roku cieszyć się dużymi ilościami pozyskanego miodu. Jemioła używana była też w trakcie obrzędów weselnych. By zapewnić dostatek i powodzenie młodożeńcom, zatykano jej gałązkę w weselny korowaj. Można też było przyczepiać jemiołę do drzwi domu weselnego, lub ułożyć przed sypialnią, by uchronić nowożeńców przed koszmarami. Wyraźnie zatem widać, że magiczne wykorzystanie jemioły ma za zadanie przede wszystkim przynosić szczęście i dostatek, co widać również w innym zwyczaju, który nakazuje uderzanie jemiołą krów, by zwiększyć ich płodność i mleczność. Okadzanie uli przy pomocy jemioły miało mieć wpływ na siłę i odporność pszczół przeciw chorobom. Jemioła posiada też pewne właściwości lecznicze, zwłaszcza w przypadku dzieci – ziele jemioły dodawane do ciepłej kąpieli miało wzmacniać słabowite dzieci.
Co natomiast z całowaniem się pod jemiołą? Zwyczaj ten wywodzi się ze świąt noworocznych, w trakcie których wieszano gałązki jemioły pod powałą domu, przez co wprowadzano do niego porządek sacrum. Punkt ten stawał się świątecznym centrum świata, a para całująca się pod nim stawała się częścią tego innego, pozaczasowego uniwersum, co dawało nadzieję na ziszczenie się marzeń o wiecznej miłości i szczęściu.
