Rodzanice – słowiańskie kreatorki losu ludzkiego

Rodzanice – demoniczne postacie kobiece (względnie pomniejsze boginki) najczęściej w liczbie trzech, czasami występujące w towarzystwie boga Roda. Znane także pod nazwą różenice, narecznice („określające”), sudiczki, sudjenice („wieszczące”). Ich lokalnymi odpowiednikami były boginki na obszarze Małopolski oraz kraśniaki na Pomorzu. Odpowiadały za los człowieka. Wiara w demony losu szczególnie mocno rozwinęła się u Słowian Południowych.

rodzanice
Autor: Ethanael

Główną rolą rodzanic było wyznaczanie losu człowieka, co miało miejsce przy jego urodzeniu. Pojawiały się przy narodzinach dziecka by określić przebieg jego życia – czy będzie szczęśliwe, czy osiągnie dobrobyt itp. Dodatkowo według wierzeń z obszarów Bułgarii zostawiały także niewidoczny znak na czole. Poza narodzinami rodzanice zjawiały się także w innych ważnych momentach życia człowieka. Jedną z takich chwil były postrzyżyny, na które przybywały wraz z Rodem. Należało im wtedy ofiarować kosmyk włosów dziecka, które wchodziło w świat dorosłych.

Rodzanice najczęściej były niewidzialne. Według innych podań zjawiały się pod postacią pięknych, nagich kobiet, lub ubrane w miejscowe ludowe stroje. W najważniejszych momentach składano im ofiary. Należało przygotować poczęstunek, w którego skład wchodziły chleb, ser i miód, kasza warzona przez kobiety, a także pieniądze. Poza wyznaczaniem losu dziecka przypisywano rodzanicom także opiekę nad ciężarnymi. Za miejsce ich zamieszkiwania uważano Pałac Słońca na końcu świata (być może miały jakiś związek ze Swarogiem lub innym bóstwem solarnym/ogniowym).

rodzanice
Autor: CassiopeiaArt

Mit przedstawiający trzy boginie/demonice losu jest bardzo powszechny dla ludów indoeuropejskich. W greckim antyku odnaleźć można Mojry, na obszarze Skandynawii Norny, u ludów celtycki trzy Brygidy (względnie trzy wieszcze matrony), natomiast u Bałtów Łajmę o trzech postaciach. A. Szyjewski skłania się ku poglądowi, że „trójka” postaci symbolizuje trzy czynności wykonywane przez bóstwa odpowiadające za los człowieka: zaplatają nici przeznaczenia, pilnują ich przebiegu, a na końcu żywota przecinają nić. Być może wszystkie te wyobrażenia potrójnych demonów odpowiadających za los człowieka mogą być późniejszą wersją jakiegoś prastarego bóstwa, prawdopodobnie rodzaju żeńskiego (przędzenie jest czynnością kobiecą). U Słowian takowym bóstwem mogła być Dola – rodzaj ducha opiekuńczego czuwającego nad dobytkiem.

Podobne wpisy:

O autorze Damian Winiarski

Absolwent Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. Ekstrawertyczny introwertyk gaduła. Miłośnik solidnego treningu, muzyki wszelakiej (z naciskiem na ciężkie brzmienia), fantastyki (głównie książkowej) i piwnej rewolucji (Beergeek 'til death).

Sprawdź jeszcze to

Łada – słowiańska bogini małżeństwa, wiosny i życia

Łada jest uznawana za boginię wiosny i życia, miłości i piękna. Chętnie umieszcza się ją …

Jeden komentarz

  1. Takich trójek czy innych liczb mogło być wiele jak w mitologii greckiej, np Charyty, Mojry, Hory, itd nie znaczy że Sudjence to to samo co Rodzanice.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *