Mamuna (prawdopodobnie mamuna pochodzi od mamić, co mogło oznaczać, że demon ten mamił i wabił swoje ofiary), znana także jako Dziwożona, jest dawnym kobiecym demonem Słowiańskim. Szkodziły głównie ciężarnym kobietom i położnicom poprzez porywanie niemowląt i podmienianie ich na swoje, często upośledzone bądź brzydkie dzieci. Z tego powodu rodzice uciekali się do różnych metod obrony swoich pociech przed dziwożonami. Między innymi wiązano dzieciom czerwone wstążeczki na nadgarstkach lub przy kołyskach, ubierano czerwone czapki i chroniono przed światłem księżyca. Dzieci zamienione przez mamunę nazywano podrzutkiem lub odmieńcem, ze względu na wcześniej wspomniane ułomności i brzydotę. Obawiano się również, że mamuna może szkodzić poprzez powodowanie chorób u niemowląt i odbieranie szczęścia domownikom. W celu zachowania spokoju w domu, straszono niegrzeczne dzieci właśnie tym, że przyjdzie po nie mamuna.
Mamuny i dziwożony zamieszkiwały podmokłe tereny (podobnie jak rusałki i brzeginie), często jaskinie lub nory wydrążone własnoręcznie w brzegu rzeki czy jeziora. Po zmroku w świetle księżyca taplają się w przydomowych zbiornikach wodnych i piorą swoją bieliznę za pomocą obwisłych piersi. Każdego kto przeszkodzi im w tej czynności czeka niechybna śmierć przez utopienie. Demony te są tak wymyślne w swej sztuce uprowadzania dzieci, że często posuwają się do zagrań godnych profesjonalnego stratega. Uważniejsze matki obserwowały planując wywabienie jej z domu w celu porwania dziecka.
Dzieci podmienione przez dziwożonę charakteryzowały się nienaturalnie wielkimi bądź małymi głowami, długimi ramionami, ogromnym brzuchem, włosami na całej powierzchni ciała, płaczliwością i nieopanowanym apetytem, również na alkohol. Nigdy jednak nie dożywały dorosłości.
Mamunami / dziwożonami stawały się kobiety zmarłe w ciąży lub tuż po porodzie. Inne źródła mówią o mamunach jako porzuconych lub zabitych dzieciach, a także celowo poronionych, które pod tą postacią mszczą się na kobietach za swoje cierpienia.
Jeśli zapytamy tłumu o to jak wygląda mamuna, każdy określi ją inaczej. Jednak w wielu źródłach można znaleźć sporo podobieństw. Na tej podstawie możemy stwierdzić, że dziwożony jak i mamuny najczęściej widywane są jako stare, brzydkie kobiety o długich rudych bądź brązowych włosach i równie długich piersiach (niemal sięgających kolan), które często zarzucały na plecy. Ich ciało było porośnięte włosami, a cera twarzy zniszczona i obsiana zmarszczkami równie obficie co włosami.
„Bardzo dawno temu, jeszcze za młodych lat, słyszałam, jak opowiadano o mamunach — takich potwornych małpach, które zamieniały matkom ładne niemowlęta na swoje obrzydliwe małe” (AKE UMCS, 55 i 65). Leonard J. Pełka „Polska demonologia ludowa”
Te strony są mroczne
W prozie W.Grzelaka spotkałem się z inna tezą. Mamuna to zwyczajnie samica/kobieta innego gatunku człowieka Ałmas /Yeti Spotykana na terenach odludnych i zalesionych. Porywała ludzkie po utracie własnego czy tez krzyżowali się z ludźmi- podgatunek.
Gnago, mógłbyś udostępnić link lub po prostu tytuł książki W.Grzelaka? Nigdzie nie mogę tego znaleźć. Dzięki ;).